2 YAŞ SENDROMU

​2 YAŞ SENDROMU NEDİR?

Bebeklik döneminden çocukluk dönemine adım atıldığı 1.5 ile 3 yaş arasında görülen 2 yaş sendromu, zaman zaman aileleri zorlayan bir süreçtir. " Terrible Two" olarak bilinen 2 yaş sendromu, tüm sağlıklı çocuklarda olması beklenen, psikolojik gelişimin bir parçasıdır. Çocukta "yapabilirim" duygusu ve ardışığı olan "aslında yapamam" duygusunun birlikte yaşanmasıdır. "Hem yeterince iyiyim hem de galiba değilim". Kendisinin ayrı bir birey olduğunun farkına varan çocuk, ben merkezli bir döneme girerek varlığını tüm çevresine kanıtlamaya çalışır. Her şeyi yapabileceğini zanneden çocuk, başarısız olunca öfke nöbetine girebilmektedir. Çünkü her ne kadar konuşabilse de henüz yetişkinler gibi kendini ifade etme yeteceği gelişmemiştir. Kendini cümlelerle ifade edemeyen çocuk, en iyi bildiği şeye yönelir; BEDENİNE. 2 yaş döneminde sağlıklı bir şekilde gelişimi süren çocuğun her şeye hayır demesi, agresif davranışlar sergilemesi, öfke nöbetleri geçirmesi son derece normal bir durumdur.

SENDROMU ENGELLEMENİN YOLU VAR MIDIR?

Her ne kadar adına sendrom denilse de bu, çocuğunuzun gelişimi için beklenen bir dönemdir. Tıpkı ergenlik gibi, 2 yaşına kadar her şeyi anne ile yapmaya alışan çocuk yürümeye başlama ile beraber bireyselliği tadar ve ondan ayrı bir kişilik olduğunu keşfeder.

2 YAŞ SENDROMUNUN NEDENLERİ?

• Bu yaşlar, sinir sisteminin gelişimindeki ara evredir. Konuşmaya ve yürümeye başladığı bir dönem…

• 2,5 yaşındaki miniklerin kas-motor mekanizması henüz tam anlamıyla oturmamıştır. Seçme yeteneği yoktur, kafası karışıktır, iki seçeneği birden tercih etmeye çalışır.

• Bu yaştaki çocukların beyni, bir yetişkinin beyninden iki kat daha aktif olduğundan sürekli soru sorarlar. Beyin çok hızlı çalışır.

• Gündüz yaşadıkları gerilimler, gece uykudayken korkuyla uyanmalarına neden olabilir.

• Bağımsızlıkları artar, o yüzden her şeyi tek başlarına yapmayı isterler.

• "Ben” duygusu geliştiğinden sevip sevmediği şeyleri sürekli dile getirmeye başlar.

• Kelime haznesi artar, sürekli konuşmak ister.

2 yaş dönemi, yürümeye ve konuşmaya başlayan çocuk için bireyselleşmenin ilk adımlarıdır. Motor gelişimi arttıkça hareketi de artar. O artık bağımsızlığını ilan etmek ister! Kendisini, çevresini keşfetmeye başlar; kendi başına hareket ettiğini gördüğü için daha çok bireyselleşir. Meraklıdır, enerjiktir. Bireyselleşme çabası içinde anne babaya ait olmak yerine onlardan uzaklaşmak ister. Annenin yardımına muhtaç olduğunun farkında olsa da başkaldırır, isyan eder, bocalar.
O yüzden 2 yaşındaki çocuk, anne ve babasıyla inatlaşır, ısrarcı davranır, huysuzlaşır. Hep kendi isteklerinin yerine getirilmesini ister.

Ayrıca 2 yaş dönemi, tuvalet eğitimi ve beslenme açısından da önemli. Şöyle ki çişini ve kakasını istediği zaman tutup istediği zaman bırakabilmeyi keşfeder. Bu onun için büyük bir güç gösterisidir! Dışkı onun bir parçasıdır, değerlidir! Kirli bezden rahatsızlık da duymaz. Zorlama ve baskı asla olmamalı.

2 YAŞ SENDROMU BELİRTİLERİ NELERDİR?

• Aniden baş gösteren öfke nöbetleri

• İnatçılık

• Her şeye "Hayır” demek

• Kendi isteği yerine getirilmeyince hırçınlaşmak

• Bebeklerin/ çocukların çok çabuk sinirlenmesi, dürtüsel tepkiler vermesi

• Aşırı hareketlilik

• Her şeyi ellemek isteği

• Asla söz dinlememe

• Söylenenlerin tersini yapma

• Her şeyi tek başına yapmaya çalışma

• Ağlama krizleri

• Kendine zarar verebilmesi (Başını duvara veya eşyalara vurması gibi)

• Yakınlarındaki herkes üzerinde otorite kurmak istemesi

• İştah azalması, uyku düzeninde değişme.

2 YAŞ SENDROMU YAŞAYAN ÇOCUĞA NASIL DAVRANILMALI?

Öncelikle soyut ve de uzun konuşmalardan sakınarak, olayları onun anlayacağı şekilde somutlaştırarak anlatmak, her krizin sonunda mutlaka onu sevdiğimizi hissettirmek önemlidir.

·         Ailenin tutarlı olması, aynı konu üzerinde önce hayır, sonra evet dememesi gerekir. Ayrıca anne ya da babanın kabul ettiği ya da etmediği bir duruma diğer ebeveyn farklı bir yanıt vermemelidir.

·         Çocuğun kişisel gelişimini desteklemek ve olası krizleri engellemek adına, ona kendi başına başarabileceği görevler verilmeli ve bu görevi başarabileceği konusunda cesaretlendirilmelidir.

·         Enerjisi dış mekan aktiviteleri ile boşaltılmalı , koşup oynamasına , düşüp kalkmasına izin verilmelidir.

·         Yapmayı ısrarla reddettiği aktiviteler ya da istekler karşısında çocukla inatlaşmak yerine, dikkatini farklı bir yöne çekilmelidir.

·         GİT ODANA AĞLA, ORADA DÜŞÜN, SAKİNLEŞ ÖYLE GEL, demek kesinlikle yanlış. Bu 2-2,5 yaşında bir çocuğun kaldıramayacağı bir yöntem, çocuk daha odasına giderken neyi düşüneceğini unutacaktır, çünkü bu yaş grubu çocuklarda henüz bilgi aktarımı yoktur, krizin başını hatırlamayabilirler, üstelik bir odada tek başına ağlaması terk edilmişlik ve baş edemeyeceği bir yalnızlık duygusu yaşatır. Bunun yerine biraz ağlamasına izin verip, sonra sevgiyle sarılmalı, sakin kalabilmeli, ona "her şey yolunda, biz iyiyiz, mutluyuz" mesajı verilmelidir.

·         Uzun uzun konuşmalar yerine, kısa anlatımlar ile onu uyarmak, kurgulanan hikayeler ve oyunlar üzerinden çıkarımlarda bulunmasına izin vermek çok daha doğrudur.

·         Çocuğa seçim yaptırmak da bu dönemde yapılması gerekenler arasındadır. Örneğin iki farklı kıyafet gösterip, hangisini giymek istediğini ya da farklı oyunlar arasından hangi oyunu oynamak istediğini sormak, 2 yaş sendromunu yaşayan çocuğun kişisel gelişiminde olumlu rol oynar.

HANGİ AŞAMADA UZMAN YARDIMI ALINMALIDIR?

Çocukların negatif ve agresif tutumları genellikle 3 ile 3.5 yaş arasında son bulur ancak bu durumun 4 yaşın sonuna kadar sürdüğü durumlar da görülebilir.

Yukarıdaki teknikleri tutarlı bir şekilde uygulamışsanız ve hala uygulamanıza rağmen bir çözüm alamadığınızı düşünüyorsanız, öfke, saldırganlık, kendine zarar verme, suskunluk, içine kapanma gibi davranışları artarak gözlemliyorsanız ya da bu süreçle başa çıkma konusunda kendinizi yetersiz hissediyorsanız bir uzman yardımı almanızda fayda vardır

EBEVEYNLER BU SÜREÇTE KENDİLERİNİ NASIL RAHATLATABİLİR?

Çocuk büyütmek her döneminde farklı zorlukları da beraberinde getirir. Bazı zamanlar zorlukların üstesinden gelmek hayatın diğer dinamikleri de devreye girdiğinde yeterli gelmeyebilir. Yeterli anne ve babalık öncelikle kişinin kendi iyilik halini gerektirir. Siz iyi hissederseniz çocuğunuzda da bunun pozitif etkisini gözlemleyeceksinizdir. Kendinize zaman ayırmaya, iyi gelecek hobiler, aktiviteler edinmeye özen gösterin, çocuğun sorumluluğunu paylaşmayı unutmayın. Son olarak yapacağınız en iyi şey, bu dönemin tamamen geçici olduğunu kendinize hatırlatmak olacaktır. Zamanı geldiğinde çocuğunuzun bu zorlu süreci bitecek ve sakin bir çocuk haline gelecektir.

Berfin Uğumlu 

ADKIDS Eğitim Kurumları / Okul Öncesi Öğretmeni           

​