Ne istediğini bilen, hedefine uygun yolları belirleyen ve bu yolda rahatça ilerleyebilen yetişkin olabilmesi her birimiz için ilgi çekici varış noktası.

Bu yüksek hedefe ulaşmak için pek çok yöntem var elbette ama özdenetim/öz kontroldediğimiz bir beceri var ki aslında hepimiz için çok önemli. Öz denetim kavramı, Türk Dil Kurumu sözlüğündeki tam karşılığı ile “Daha önemli bir amaca ulaşabilmek için kişinin tepkilerini, davranışlarını veya başka amaca yönelme eğilimini denetleyip kısıtlaması, otokontrol.” anlamına gelir. Şöyle de örneklenebilir: Anneniz kurabiye yaptı, ev mis gibi kokuyor ama önce ana yemeği yemeniz gerekiyor ve sabır göstermek zorundasınız.

Özdenetim/öz kontrol, erken çocuklukdöneminin en önemli gelişim süreçlerinden biri. Çocukların belli kurallara uymaları gerektiğinde yaşadıkları hayal kırıklığı, kızgınlık gibi duygularını ve sonucunu düşünmeden verdikleri tepkileri kontrol etmeyi başarmaları demektir.

Öz denetim çocukların özgüven geliştirmek, olumlu benlik algısı oluşturmak, sosyal becerilerini geliştirmek, akranlarıyla daha iyi ilişkiler kurmak, okula uyum sağlamak ve akademik performansını artırmak gibi diğer sorumluluklarını da yerine getirmede oldukça önemli bir rol oynuyor.

Çocukların kendilerine verilen yönergeleri zihinlerinde tutmalarını, dikkatlerini odaklayıp planlama yapabilmelerini ve belli bir hedefe yönelikçalışabilmeleridir. Özdenetim ilerideki akademik başarı, akran ilişkileri ve sosyo-duygusal yetkinlik için de en önemli unsurlardan biridir denebilir.

Öncelikle kendisinin ardından da başkalarının duygularını tanımak, ifade etmek, nedenlerini farkına varmak becerilerinin gelişmesi konusunda destek olmak gerekiyor. Kendisini ifade edebilmesi için gerekli koşulları oluşturmak önemli. Örneğin: Şu anda …. ya gitmek istiyorsun, ancak hava karardı ve akşam oldu, gitmemiz mümkün değil, şu anda kızgın ya da üzgün hissediyorsun, bu duyguları hissetmek de haklısın vb.. ifadeler kullanmak, bir sonraki durumda da kendisini ifade etmesine zemin oluşturabilecektir.

Duygularını farkında olan ve bunları bazen bekletebilen, bazen erteleyebilen kişiler ya da çocuklar hedeflerine daha kolay ulaşabilirler. Duygularında takılıp kalmazlar.

Öz düzenleme bireyin düşünerek, bilinçli ve farkında olarak davranabilmesi için gerekli  becerileri kapsar. Bilişsel ve duygusal düzenleme becerileri birbirlerinden bağımsız alanlar değildir. Tam tersine düşünceler duyguları, duygular da düşünceleri etkiler. Bu nedenle kaygı ya da hayal kırıklığı duygusu ile baş etmekte zorlanan bir çocuk öğrenme için gerekli bilişsel faaliyetlere odaklanmakta zorlanır, düşüncelerini ve bilişsel becerilerini düzenlemekte sorun yaşar. Kaygı ile baş etmeyi ve düşünme becerilerini düzenleyebilmek, çocukların zorluklar karşısında yılmadan denemeye devam etmesini ve böylece yeni becerileri öğrenebilmesini mümkün kılar. Ve bizim hedeflerimizden de biridir.

GÜL DEVRİM BATI
A&D KİDS KONYAALTI MÜDÜRÜ