​Ebeveynler olarak en büyük amacımız en değerli varlığımız olan çocuklarımızı evrensel değerlere göre yetiştirmek, sorumluluk almalarına yardımcı olmak ve sağlıklı davranışlar sergilemeleri için onları desteklemektir.

Okul öncesi dönemdeki çocuklarımızın davranışlarını şekillendirirken dikkat etmemiz gerekenler;

Öncelikle çocuklarımızın davranışlarını değerlendirirken içinde bulundukları yaşın gelişim dönemi özelliklerine dikkat etmeliyiz. Bazı davranışlar gelişimsel olabilmektedir. Örneğin yürüme ve konuşmanın başlamasıyla görülmeye başlanan öfke krizleri ve inatlaşmalar bu yaş döneminde doğaldır. Ya da prize parmağını değdirmemesini istemeniz durumunda çocuğun bunu tekrar tekrar yapması.Böyle durumlarda yaptığı ya da yapmadığı davranışlarla ilgili çocuğun kişiliğine atıfta bulunamamak çok kıymetlidir. Ebeveynlerin doğru yaklaşımlarıyla bu dönemlerin geçeceğini unutmamak ve sabırlı olmak gerekir.

Çocuğumuzdan yapmasını ya da yapmamasını istediğimiz davranışların yaşına uygunluğunu analiz etmemiz bir diğer önemli husustur. Her akşam yatmadan önce diş fırçalamak okul öncesi dönemdeki bir çocuğun kazanmasını istediğimiz fakat kendi haline bırakıldığında düzenli olarak yapmasını bekleyemeyeceğimiz bir alışkanlıktır. Böyle durumlarda çocukları küçük yetişkinler olarak görmek yerine henüz küçük bir çocuk olduğunu kendimize hatırlatarak onlara davranışıyla ilgili rehberlik etmemiz gerekmektedir.

Çocuğumuzun davranış değişikliği yapabilmesi için o davranışla ilgili ortamda düzenlemeler yapılması gerekiyorsa buna öncelik vermeliyiz. Odasında, mutfakta, banyoda, bahçede ya da arabada çocuğumuzun yaşına uygun değişiklikleri yaptıktan sonra davranışını düzeltmesini  bekleyebiliriz. Ellerini yıkadıktan sonra kurulayabilmesi için havluyu ulaşabileceği yere asmak, odasını toplaması için kutular alıp oyuncakları sınıflandırmak gibi.

Çocuğumuzun var olan alışkanlığını neden değiştirmesi gerektiğini anlayabilmesi uygulamaya geçirmesi açısından büyük önem arz etmektedir. Bunun için çocuğun yaşına uygun bir dille kısa ifadeler kullanarak nedenini açıklamak sağlıklı olacaktır.

Çocukların aile ortamında duygularının kabul gördüğünü bilmeleri ve ailelerine karşı güven duygusu hissetmeleri çok önemlidir. Bu yüzden  çocuğunuzla davranış değişimi için çalışırken sık sık duygularını kabul edin, ifade etmesine olanak tanıyın ve onu yüreklendirin. 

“Bunu yapamadığında ne hissediyorsun?”

 “Böyle konuştuğumuzda kendini nasıl hissediyorsun?” gibi sorular sorun.

–Duygularını ifade etmekte zorlanan çocuklar için de duygu yansıtması oldukça yararlıdır.

“Yemekten önce ellerini yıkamanı hatırlatmamız seni kızdırdı” gibi.

– Çocuğunuzdan davranışını değiştirmesini beklerken ödül ve ceza yöntemini kullanmayın. Çocuğumuzun davranış değişikliğine rehberlik yaparken beklemekte, sabretmekte zorlanıyorsak, öfke ile hareket edip onun üzerinde baskı kuruyorsak o zaman çocuğu değil kendimizi analiz etmemiz gerekir. İçsel yolculuğa çıkmak için iyi bir mesaj olduğunu kabul ederek önce kendi davranış değişikliğimizi yapmamız ebeveynlik yolculuğunda çok kıymetlidir.

DAMLA DEMİR/ ÇOCUK GELİŞİMİ 

​