ÇOCUKLARDA PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİNİN GELİŞTİRİLME

Hayatın doğal unsurlarından biri de problemlerdir. Var olmakla birlikte problemler de yaşanmaya başlamaktadır. 
Bütün problemlerin çözümünde kullanılan belirli bir yol ya da yöntem yoktur. Yani problem çözmenin bir kuralı yok ancak bir süreci vardır. Bu süreci çocuklarımıza strateji olarak değil oyunun kuralları olarak bir sohbet geliştirip anlatabilirsiniz.  Problem çözme basamakları şunlardır:  
• Problemi belirleme 
• Bilgileri toplama, çözümler üretme 
• Problemi başka şekillerde ifade etme, basitleştirme, çözüm üretme  
• En iyi olan çözümü seçme 
• Uygun stratejileri belirleme 
• Çözümü uygulama 
Önemli olan çocukların ruh sağlığına zarar veren ve kendilerine olan güvenlerini yok eden sorunların niteliği ve niceliği değil, bu sorunların üstesinden nasıl gelindiğidir. Elbette ki problem çözme konusunda çocuklara iyi bir model olmak ilk ve en önemli aşamadır. Fakat sadece bu da yeterli olmayabilir. Kişiler arası problem çözme becerisi yaşamın ilk yıllarından itibaren desteklenmesi gereken, tüm yaşam boyu süren becerilerden biri olarak kabul edilmektedir. Konu ile ilgili yapılan çalışmalarda 4 yaşa kadar erken bir dönemde çocukların uygun bir eğitimle problem çözücü düşünme biçimini kazanabileceği belirtilmektedir.  
Bu eğitimin verilmesinde anne baba tutumlarının çok önemli olduğunu unutmamalıdır. Yapılan araştırmalar, aşırı koruyucu ve aşırı baskı ve disiplinli ebeveyn tutumlarının çocuklarda problem çözme becerilerinin gelişmesini engellediğini, demokratik ebeveyn tutumlarının ise çocuklarda problem çözme becerilerini geliştirdiğini göstermiştir.   
Çocuğa yardım etmeden önce aşağıdaki soruları kendinize sorabilirsiniz: 
“Bu sorunu tamamıyla çocuğun mu çözmesi gerekiyor yoksa benim veya bir başkasının, sorunu çözmede üstlenmemiz gereken sorumluluklar var mı?”  
“Bu sorunu çözmesi için çocuğun becerisi ve deneyimi yeterli mi?”  
“Çocuğun bu sorunla tek başına başa çıkabilmesinde başarı şansı nedir?” (Yardımcı olacağını düşünürseniz 1‟den 10‟a kadar  notlandırabilirsiniz.) 
Her ne kadar arka plana çekilmeye ve çocuğun kendi sorununa kendi çözümlerini getirmesi gerektiğine karar versek de ona destek olmak gibi çok önemli bir rolümüz de vardır. Çocuğa desteğinizi açıklıkla ifade edip etmediğinizi şu sorularla test edebilirsiniz:  
 “Duygularını anlayışla karşıladınız mı?” (Sorunun, seni endişelendirdiğini/ürküttüğünü/heyecanlandırdığını görüyorum.)
 “Gülümsediniz, kucakladınız ya da elini tuttunuz mu?” 
“Gereksinim duyduğu takdirde, ona zaman ayıracağınızı söylediniz mi?’’
Onu önemseyip onun bu deneyimi ile ilgili birlikte resimler yapabilirsiniz.
A&D Kids Eğitim Kurumları Psikolojik Rehberlik Birimi