​ÇOCUKLARLA ETKİLİ İLETİŞİM/SEN-BEN DİLİ

​Çocuklarımızı daha iyi anlayabilmek onların sorunlarına çözüm bulmalarına yardımcı olabilmek iyi ve etkili bir iletişimle mümkündür. Anne-baba ve çocuk arasında iletişim yalnızca konuşmak, bilgi alıverişinde bulunmak anlamına gelmez. Özellikle çocuklar ile iletişimde konuşmaktan daha önemli ve zor olan şey dinlemek ve anlamaktır. Birçok anne baba, çocuklarla iletişim kurarken onlarla konuşup öğüt vermek, öneride bulunmak isterler. Oysa çocukla iletişimin temelinde ona zaman ayırıp onu dinlemek vardır. Dinlemek çocuğun gelecekte de sağlıklı iletişim kurabilmesini, kendisi hakkında olumlu duygulara sahip olmasını, kendisine önem ve değer verildiğini hissetmesini, kendisine saygısını ve kendi problemlerini çözebilme davranışını kazandırır.  
Çocuklar iletişimi anne-babadan öğrenir. Çocukla iletişim kurabilmek önemli bir beceridir. Çocuk, anne-babası ile iyi ilişkiler kurmuşsa kendisine güven duygusu gelişir ve kişiler arası ilişkilerde karşılıklı saygı duymayı öğrenir.  
siz ebeveynlerin, çocukların davranışlarına ilişkin tepkilerini de uygun bir şekilde ifade etmeleri de çok önemlidir. Çünkü çocuklar özellikle yaşları küçükken pek çok şeyin kendileri yüzünden olduğunu düşünürler ve insanın aynı anda hem sevinip hem de kızabileceğini anlayamazlar. Ünlü bir gelişim psikoloğu “Her çocuk iyi birer gözlemci ama aynı zamanda çok kötü bir yorumcudur.” demiştir. Örneğin anne-baba iş yerinde bir şeye kızmış ve bu yüzden sinirli davranıyor olabilir. Böyle bir durumda çocuk kendini suçlayabilir. Çocukla iletişimde duyguları, istekleri ifade etmek çok önemlidir. Eğer bunlar söylenmez ise iletişim bozulabilir.  
Çocuğun bir davranışı veya sözünden ebeveyn kızgınlık yaşayabilir. “Kaç defa tembih ettim o koltuğun üzerine çıplak ayak çıkma!” diye, “izinsiz telefonumu alma!” diye, “Duvarları boyama!” diye. Bu gibi durumlarda genellikle “Ne laf anlamaz çocuksun, bıktım senden, neden dikkat etmiyorsun?” gibi sözler sarf edilir. Burada dikkat edersek sürekli “SEN ” diye hitap etmekteyiz. “Neden doğru dürüst yemek yemiyorsun, sen çok yaramaz bir çocuksun, hiçbir şey anlamıyorsun, sen hep böylesin.”  
“Sen” diye başlayan bu sözler aslında karşı tarafın yani çocuğun kişiliğine bir saldırıdır. Bu tür ifadeler çocuğu mutsuz yapar, üzer, utandırır, güvenini sarsar ayrıca onu sinirlendirir, direnmesine neden olur. Hiç bir şekilde davranışı değiştirmez. Çocuk kendini sevilmeyen, reddedilmiş biri olarak düşünür bu da onun söz dinlememesine neden olur. Sen dilinde suçlayıcı mesajlar vardır. 
iletişimde davranışın doğru tanımı, kişi üzerindeki etkisi ve duyguların ifadesi çok önemlidir. Ben dili ile konuşmak duygu ve düşünceleri anında ilettiği için kullanan kişiyi çok rahatlatır. Aşağıdaki sizlere sen ve ben dili arasındaki farkı bırakıyorum. Eğer dikkat ederseniz bu önerilerin yetişkin ilişkilerinde de kullanılabileceğini fark edebilirsiniz!  
  
SEN DİLİ BEN DİLİ
Kişiliğe yöneliktir. Davranışa yöneliktir.
Bütüne ve genele yöneliktir. Özele ve o ana yöneliktir.
Karşımızdaki kişi ile ilgili olumsuz değerlendirmeler içerir. Kişinin kendi duygu ve düşüncelerini içerir
Öfke, nefret gibi olumsuz duygular uyandırır. Olumsuz duygu uyandırmaz
iletişimi zedeler. Sağlıklı iletişimi sağlar
Sorumluluk duygusunu geliştirmez. Sorumluluk duygusunu geliştirir.
işbirliğine karşı direnç yaratır işbirliğine yönelik istek uyandırır.
Çekingen ya da saldırgan insanlar yaratır. Kendisini doğru ifade edebilen kişiler yaratır
Karşımızdaki kişinin özgüvenini zedeler. Özgüvene olumlu katkısı vardır.
Karşımızdaki kişi hemen savunmaya geçer, tartışma yaratır. Kişiyi hemen savunmaya geçmekten ve tartışmaktan korur.


A&D Kids Eğitim Kurumları 
Psikolojik - Rehberlik Birimi