OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE İNCE MOTOR BECERİLERİ

Share:

Çocuklar büyüdükçe, zamanla sayısız gelişim basamağından geçerler. Bunlardan bir tanesi ince motor becerilerdir. İnce motor beceri küçük kasların koordineli hareket edebilmesi ve hassas hareketleri yapabilmeyi sağlayan bir beceridir. İnce motor becerisi, el ve parmak kaslarımızda bulunan küçük kasların çalışmasıyla gerçekleşen hareketlerimizi yönetir. Okul öncesi dönemde çocuklar, küçük kas motor gelişimi açısından ellerini ve parmaklarını daha koordineli kullanırlar. Bu becerilerin gelişimiyle bir çocuk; yazma, düğme ilikleme, fermuar açıp kapama gibi önemli görevleri yapabilir. Küçük ellerin güç ve yetenek kazanması için ince motor beceriler çok önemlidir.

İnce motor beceriler neden önemlidir?                                                                                         

Ellerimiz beynimizin motor ve duyu alanlarında fonksiyonel anlamda en çok yer kaplayan alanlardan biridir. Çocuklarımızın bağımsız, kendi işini kendi görebilecek yetiye sahip olan bireyler olabilmeleri için ince motor gelişimleri büyük bir önem taşır. Kendi kendine giyinme, fermuar açma- kapama, ayakkabı bağlama- çözme, kendi kendine yeme - içme gibi günlük yaşamımızı etkileyen becerileri kazanması açısından önemli bir yere sahiptir.                                                                                                       

El becerisinin evrimsel açıdan önemi vardır.                                                                               

Bilimdeki başarıların ve zihin gelişimindeki ilerlemenin bu el becerisiyle yakından ilişkili olduğu düşünülmektedir. El, bilgiyi beyne iletir. Beyin ele mesaj gönderir. El talimatı uygular ve beyne yeni bir bilgi gönderir. Böylece sürekli bir öğrenme döngüsü başlar. Ellerimiz aracılığıyla keşfettiğimiz her yeni bilgi beynimizde yeni bağlantılar oluşmasını sağlar. Dolayısıyla daha hızlı düşünen, karar veren ve çözüm üreten bir zihnin temeli atılmış olur.

Günlük yaşam aktivitelerine çocuklarımızı dahil etmemiz gerekir.                                        

Bardak taşıma, tabakları dizme, bulaşık makinesini boşaltma gibi günlük aktivitelerde görevler vererek hem çocuklarınızın yaşam becerilerini öğrenmesini hem de ince motor becerilerini pratik etmesini sağlayabilirsiniz. El becerisi ne kadar kullanılırsa kaslar da o kadar gelişir. Hazır bulunuşluğu sağlamak için el ve parmak kaslarının güçlenmesini arttıracak aktiviteler yapılmalıdır. Kasları güçlenen çocuklar kalem ve makası rahatlıkla kavrayabilir.                                                                                                             

 

İnce motor aktivitelerinden birkaçörnek olarak;

Büyük maşa ve cımbızlarla obje toplamak

Kuma parmakla çizim yapmak 

Askılara kıyafet asmak

Spreyle su sıkmak

Makas kullanmak    

Yeterli el becerisinin geliştirilmesi için gerekli olan ince motor aktiviteleri; 

* Hamur yapıp yoğurmak  

* Kek çırpmak  

* Meyve ve sebzeleri ayırıp dolaba dizmek

* Çamaşır katlamak

* Kağıt, gazete, dergi yırtmak

* Bezelye, barbunya, nohut ayıklamak 

* Boncuk dizmek

* Düğme ilikleme, fermuar açma- kapama 

* Masa, çerçeve silmek

* Diş fırçalama 

* Kutu kapakları açma


İnce motor becerileri etkinlikleri;                                                                                                    

* Oyun hamuru ya da evde hazırlanan hamurlarla oynamak, ince motor gelişimi için oldukça yararlıdır. Çocuklar, hamuru minik elleriyle şekillendirirken el ve parmak kaslarını da doğru şekilde yönetme konusunda tecrübe kazanırlar.
* İpe boncuk dizme, hem çocuğun ince motor becerileri geliştirmesine yardımcı olur hem de el - göz koordinasyonlarını geliştirmelerine imkan verir.
* Kum havuzlarında oyun oynamak, el ve parmak kaslarının güçlenmesi ve koordinasyonun artması açısından oldukça faydalıdır.
* Kağıt kesmek, kağıt katlamak ince motor becerilerinin gelişimine katkı sağlar.                                                                                                                                                     

 

İnce motor becerilerinin gelişimi şu şekilde olur;                                                                          

* El ile kavramak:  Büyük puzzle parçalarını tutup yerleştirmek, boya kalemleri ile boyamak, parmak boyası kullanmak.                                                                       

* Kıskaç gibi kavramak: Çocukların parmak kasları ve parmak kontrolü geliştikçe, küçük nesneleri rahatlıkla kıskaç gibi kavrayabilirler ve işaret ve başparmağı ile içeri alabilirler. Kil ve hamur ile oynamak, ipe boncuk dizmek bu beceriyi geliştiren aktivitelerdir.                                                                                    

* El- göz koordinasyonu: El- göz koordinasyonun gelişmesi demek, parmak ve el kaslarının koordinasyonu ve kontrolü demek olurken, dikkatin görsel  olarak parmak ve ele odaklanması ve elin tuttuğu ve kavradığı nesneye odaklanmasıdır.                                                                            

İnce motor beceri gelişimi kontrol listesi:                                                                                   

1,5- 2 yaş                                                                                                                                                

Kavanoz ve şişe kapaklarını açar. 

Bir elini öbür eline tercih eder. 

Kağıt sayfalı kitabın sayfalarını çevirir. 

Altı küpten kule yapar.                                                                                                                         

2-2,5 yaş                                                                                                                                                 

Büyük boncukları tele dizer.

Makasla gelişi güzel kağıt keser.                                                                                                        

2,5- 3 yaş

Kağıdı ikiye katlar.Kendi başına resimli kitaplara bakar.

Parmağıyla daire şeklinde hareketler yapar.

Düğme ilikler.

Parmaklarını şıklatır.

Kağıt bir şeridi makasla keser.                                                                                                          

4-5 yaş 

Makasla dergi ve gazeteden resim keser. Üç kısımlı adam çizer.                                                                                                                           

5-6 yaş   

Altı vücut parçasını gösteren adam çizer.

Rakamları yazar.

Aileler neler yapmalıdır? 

Çocuklarınızın ince motor becerilerini desteklemek için; 

% Karşılıklı birbirinize top atın, yuvarlayın 

% Kil ile oynayın 

% Pizza hamurunu birlikte hazırlayın

% Masayı birlikte silin ve çatal- kaşıkları yerleştirmesine imkan verin 

& Kaşık ile bir kabın içindekileri karıştırın

% İpe boncuk dizin

% Kum ile oynayın, kazın, kovalara doldurun

% Bloklarla oynayın

% Kısaca oynayın, hep oynayın...   

'Çocuğun eline koymadığınız bir şeyi zihnine koyamazsınız.'                                       

Gizem SERT/Çocuk Gelişimci