​Çocuğunuzun sürekli yeni bilgileri öğrenmesi ve yeniliklere uydurması zorlu bir süreçtir.

 Özellikle 2–5 yaş dönemi arasındaki çocuklarda tekrarlayan davranışlara sık sık rastlayabiliriz. Anne babalar için bazen bu tekrarlar can sıkıcı olabilir ancak çocuk için gerçekten anlamlıdır. Örneğin; aynı masalı dinlemek veya çizgi filmi izlemek isterler, sürekli aynı oyuncağı ile oynamak, aynı kıyafetleri giymek isterler. Rutinler ve tekrarlar çocuklar için oldukça önemlidir. Kontrolün kendilerinde olduğunu hissederler, dış dünyayı daha rahat kavrarlar ve bunlarda kendilerini güvende hissetmelerini sağlar.

Gelişimsel olarak 4–5 yaş civarında bu takıntılar yavaş yavaş azalmaya başlar. Bu dönemde eğer ki takıntılı davranışlarında azalma görülmüyorsa çocuğu dikkatli bir şekilde gözlemlemek ve gerekirse danışmanlık almak gerekir. Çünkü bu tür takıntılı davranışlar çocukların hayatını olumsuz yönde etkileyebilir, onlarda kaygı, huzursuzluk yaratabilir.

 Takıntı ile baş etmek zaman zaman anne babaları zorlayabilir. Çoğu zaman nasıl tepki verecekleri konusunda kafaları karışıktır. Davranışın alışkanlığa dönüşmesinden ya da çocuğun gelişimini negatif yönde etkileyebileceklerinden dolayı endişelenebilirler

İlk olarak nedenini bilmekte fayda var; bu takıntılı davranışların kaynağına bakıldığında anne baba tutumları, genetik etmenler ve kişilik özelliklerinin etken olduğu belirtiliyor. Araştırmalar şunu gösteriyor ki diğer faktörleri de işin içinde tutarak, aşırı korumacı ve mükemmeliyetçi anne baba tutumları çocuklarda bu tarz takıntılı davranışları arttırıyor.

Diğer bir bulguya göre ise, endişeli bir tutum gösteren anneler ve aynı zamanda soğuk, mesafeli ve çok yoğun babalar da çocuklardaki bu takıntılı davranışları pekiştirebiliyor. Takıntılı davranışların pekişmesindeki en büyük etmenlerden biri de tuvalet alışkanlığı kazandırılırken çocuk üzerindeki baskıcı tutum ve temizliğin çok vurgulanması oluyor.

Bildiğimiz gibi çocuklar en çok sevdikleri, değer verdikleri kişileri model olarak öğreniyorlar ve davranış kazanıyorlar. Bu yüzden eğer evde anne veya baba eve geldiğinde hiçbir yere dokunmadan direk banyoya giriyorsa, sık sık el yıkıyorsa çocuğa direk verilen mesaj dışarısının pis olduğu ve sürekli el yıkamak gerektiği oluyor.

Düzen ve temizlik çocuğa öğretilmesin demiyorum, ancak bunu öğretirken çocuğa nasıl verildiği ve dengesi önemli bir nokta.

Dışardan gelince neden bunu yaptığımız güzel ve anlaşılır bir şekilde anlatılıp yapılırsa eğer çocuk açısından farklı algılanmalara yol açmaz.

Takıntılı Davranışlara Dair Öneriler

·         Sevgili anne babalar, bunun bir süreç olduğunu unutmadan takıntılı davranışlarla ilgili çocuğunuzla inatlaşmamaya özen gösterin.

·         Çocuklarınızın bu takıntılı davranışlarını gözlemleyin ve anlamaya çalışın. Hayatının hangi noktalarını etkiliyor takip edin. Hiçbir zaman öfke ile yaklaşıp, problemini görmezden gelmeyin.

·         Olumlu ya da olumsuz ilgili göstermek bu davranışları pekiştirebilir.

·         Rol model olduğunuzu hiçbir zaman unutmayın ve eğer siz mükemmeliyetçi, titiz reaksiyonlar verirseniz çocuğunuzun bunları taklit etmesi kaçınılmazdır.

·         Kaygısını arttıracak eleştirilerden ve tutumlardan kaçının.

·         Koşulsuz sevgi ve ilgi gösterin. Bu çocuğunuzun hem kişilik gelişimini destekleyecek hem de riskli davranışların çıkmasına engel olacaktır.

Gizem GÜZEL 

A&D Kids Eğitim Kurumları Okul Öncesi Öğretmeni