OKUL ÖNCESİNDE ETKİLİ DİNLEME İÇİN NELER YAPILMALIDIR?

DİNLEME BECERİLERİ NASIL KAZANILIR?

- Nedeni bulmak

Öncelikle çocuğun ya da kişinin dinleyememe nedenine odaklanıp,  çözüm aramak gerekir.  Dediğimiz gibi herkesin nedeni,  dolayısıyla çözüm yolu farklı olabilir.  Dinleme becerilerinin her ne kadar erken yaşlarda kazanılması güç gibi olsa da alt yapıyı yine o yaşlarda hazırlamak gerekir.  Bizi dinlemesini,  akabinde anlamasını beklediğimiz çocuğumuza en iyi örnek olarak, onu dinleyerek ve anlayarak öğretebiliriz.  Çocuğunuz “anne, anne” diye bacaklarınızdan çekiştirmeye alıştıysa , çocukta değil sizde bir sorun var demektir.  Siz çocuğu etkin dinlemeyi öğrenememişsinizdir.

PEKİ ETKİLİ DİNLEME İÇİN NE YAPMALIYIZ?

- Çocukla boy hizasına inin,

- Göz göze gelin,

- ‘ Seni dinliyorum’ deyin,

- O anlatırken kafa sallama, evet, hıhı gibi dinlediğinizi belirten geri bildirimler verin.

- Konuşmasını bitirmesini bekleyin. Bitip bitmediğini sorun.

ASLA YAPMAYIN:

- Evde iş yaparken; ‘ Hadi sen anlat ben seni duyuyorum…’ demeyin

- Sözü bitmeden araya girmeyin. Yorum yapmayın.

- Konuştuğu her ne ise söylediğine pişman etmeyin,  yargılamayın,  kızmayın, sesinizi yükseltmeyin, umurunuzda değilmiş gibi davranmayın…

Ben bunları biliyorum zaten, iş uygulayabilmekte diyenler var biliyorum. Bilmek kolay yapmak zor, öğrenmek  kolay uygulamak zor. Ama merak etmeyin bunları uygulamaya başladıktan sonra olumlu geri bildirimler alacaksınız. Bu sizi motive edecek ve davranışınız alışkanlığa dönüşecek…

ETKİLİ DİNLEME NE KAZANDIRIR?

- Olumlu ilişkiler kurmayı,

- Sorunları büyütmeden çözmeyi,

- Algılamayı, anlamayı kolaylaştırır,

- Tüm bunların doğal sonucu olarak başarılı ve mutlu olmayı kazandırır.

Çocuğa olumlu davranış kazandırmanın en temel ve geçerli yolu örnek olmaktır. 6 yaş öncesi çocukların dinleyici olmalarını beklemekten ziyade konuşmacı olmaları gereğini kabul etmek ve onların konuşmalarını ciddiyetle, boy hizasına inerek, göz teması kurarak dinlemek hem ileride çocuğun iyi bir dinleyici olmasına yardımcı olacak hem de dil, bilişsel ve duygusal gelişimini destekleyecektir.

ÇOCUĞUNUZA HİTAP EDERKEN NELERE DİKKAT ETMELİSİNİZ?

Kullandığınız bazı kelimeler (örneğin aslanım, koçum, prensesim vb. gibi) çocuğunu nasıl etkiler? Çocukla iletişimde sağlıklı olan yöntem yalın, anlaşılır bir dil kullanılması, yalandan, korkutmalardan, tehditlerden, öğütlerden ve abartıdan uzak durulmasıdır. Tüm bunlar çocukta, özellikle bazı gelişim dönemlerine daha da önem kazanmaktadır. Henüz soyut düşünme yetenekleri gelişmemiş özellikle 3 -5 yaş çocukları kendilerini izledikleri film kahramanlarıyla özdeşleştirebilir. Kendisini Süper-Man ‘ le özdeşleştirip yükseklerden atlayabilir, Spider – Man’ la özdeşleştirip duvarlara tırmanabilir. Hal böyle olunca aslanım, prensesim, koçum, böceğim, kelebeğim… Gibi sıfatlar çocuğun kendini algılamasında çarpıklıklara sebep olarak kişilik gelişimini zedeleyebilir. Her ne kadar dayanamayarak hepimiz bu sıfatları kullanıyor da olsak doğru olan yöntem çocuğa adı ile hitap edilmesidir.

Rabia ÇIRAK
Çocuk Gelişimci