​OKUL ÖNCESİNDE KİTAP SEVGİSİ VE ÖNEMİ

Share:

Okul öncesi dönem, topluma faydalı bir birey olma yolunda temel davranış ve alışkanlıkların kazanıldığı bir eğitim sürecidir. Bu dönemdeki en etkin eğitim materyallerinden birisi de hikâye kitaplarıdır. Hikâye kitapları, çocukların oyun yoluyla hayatı ve insanları tanıdığı okul öncesi dönemde zihinsel, sosyal duygusal, dil ve kişilik gelişimi gibi pek çok yönden gelişimini destekler; yaratıcılığını geliştirir ve toplumsal kuralları öğrenmesini sağlar. Bu kitaplar, çocukları nitelikli metinlere yönlendirir ve onlara zamanla okuma kültürü kazandırır. Nitelikli hikâye kitapları yoluyla çocukların düşünme ve problem çözme becerileri gelişir, görsel algı becerisi güçlenir, bilgi ve deneyimleri artar, kelime dağarcığı, empati kurma becerisi, merak duygusu, neden sonuç ilişkisi kurma becerisi ve sosyal becerileri gelişir, bunlarla birlikte çocuklar okuma yazmaya ilişkin farkındalık kazanır, duyguları tanır, çevreye ilişkin farkındalık ve eleştiri yeteneği kazanır.

Çocuk Kitaplarında Bulunması Gereken Bazı Özellikler 
• Okul öncesine yönelik kitaplar bez ya da kalın kartona da basılabilir. 
• Çocuğun gelişim basamakları göz önünde bulundurulmalıdır. 
• Okul öncesi çocukları için hazırlanan kitaplarda her sayfanın ¾’ü resim, ¼’ü yazıya ayrılabilir. 
• Cansız eylemlerden çok, canlı eylemler tercih edilmeli. Örnek “ördek vak vak dedi” gibi. 
• Çocuğun güven, sevgi, iyilik, güzellik, cesaret, hoşgörü, sorumluluk, gerçeklilik gibi duygularının gelişmesine yardımcı olmalıdır. 
• Çocuk kitaplarında harf büyüklüğü çocuğun başlangıçta rahat görebileceği otuz altı punto olmalı, giderek on dört puntoya düşürülmelidir. 
• Konu seçiminde evrensel değerler, ulusal kültür değerleri, toplumsal ahlak kuralları, gelenek ve göreneklerden yararlanılmalı, eğlendirici ve dinlendirici nitelikteki konulara yer verilmelidir. 
• Çocukların dokunma duyularını geliştirici farklı dokunma tecrübeleri sunan kitaplar seçmek okuma ile birlikte farklı duyuları da desteklemeyi sağlamaktadır. 
• Sadece bir ders çıkarmayı amaç edinen kitaplar değil aynı zamanda okuma sevgisi kazandırıcı kitaplar da tercih edilmelidir. Okurken eğlendiren kitaplar çocukların okuma alışkanlığı kazanmalarında önemli bir yer tutacaktır.

Çocuklara Resimli Öykü Kitabı Okumanın Faydaları 
• Dil gelişimini hızlandırır. 
• Çocukların resimler yoluyla sanatın en güzel örneklerini keşfetmesini sağlar. 
• Çocuklar edebiyatla tanışır, kendi kendilerine okumaya karşı istekleri artar. 
• Çocuklara hayatta karşılaşacakları bilgiler sunarak yaşam gerçeklerine hazırlanmalarını sağlarlar. 
• Dikkati odaklama, merak, tahmin, hafızayı harekete geçirerek düşünme becerilerini destekleme ve çocuğun kavram gelişimine yardımcı olarak bilişsel gelişime katkıda bulunmayı sağlarlar. 
• Çocukların yaratıcı hayal güçlerini işletme ve uyarmayı sağlarlar. 
• Çocuğa ilk kitap sevgisini algılama, edebi ve estetik değerler kazandırırlar.

Resimli Öykü Kitabı Okurken Dikkat Edilmesi Gerekenler 
• Kitabı doğru bir biçimde tutmak oldukça önem taşımaktadır. Kitap çocukların resimlerini iyi ve net bir şekilde görmesini sağlayacak bir biçimde tutulmalıdır. 
• Kitabı okumaya başlamadan önce sonraki yıllarda da alışkanlık kazanmasını sağlamak amacıyla öncelikle kitabın dış kapağı birlikte incelenmelidir. Daha sonra kitabın yazarı tanıtılmalı, resimleyen kişiye ait bilgiler çocuklarla paylaşılmalıdır. Böylelikle ileride kitap alırken de bu noktalara dikkat etmeleri için duyarlılık kazandırılmış olacaktır. 
• Öykü içerisinde gerekli yerlerde çocukların ilgisini çekebilmek amacıyla etkileyici ve farklı ses tonlarını kullanarak vurgulu okumalar gerçekleştirilmelidir. Aynı ses tonu ile okumak çocuğun ilgisini dağıtabilir. 
• Kitap okurken öykü metnine ilişkin olarak yüz ifadeleri, jest ve mimikler kullanmak önemlidir. Böylelikle metin ile duyguların ilişkisini kurmaya başlayacaklardır. 
• Okuma etkinliği süresince çocukla göz kontağı kurulmalı ve onun davranışlarına odaklanılmalıdır. Böylelikle okuma etkinliğinden daha çok keyif alması sağlanabilir. 
• Öykü içerisinde bulunan ve anlamını bilmedikleri kelimeler varsa bunları açıklamak önemlidir. Böylelikle kelime dağarcıklarının gelişmesi sağlanacaktır.

Kitap Okuma Alışkanlığı Nasıl Kazandırılır? 
Kitap okuma alışkanlığı, çocuklarda bir ödev, zorunluluk gibi algılanmamalı. Oyun oynamak, yemek yemek kadar doğal bir alışkanlık gibi kazandırılmaya çalışılabilir. 
Çocuklara kitap okuma alışkanlığı kazandırmanın yolları;

∎ Ailece Kitap Okuma Zamanı 
Anne, baba, abla/abi ile beraber karşılıklı kitap okuma saatleri yapabilirsiniz. Herkesin elinde birer kitap, ortak bir zaman dilimi. Kitapların ne kadar iyi arkadaşlar olduğundan konuşabilir ve beraber zaman geçirmenin tadına varabilirsiniz. 
∎ Ev kütüphanesi oluşturun 
Dağınık bir kitaplık ve nerede olduğu belli olmayan kitaplar herkesin hevesini kaçırır. Çocuğunuz için, onun erişebileceği, istediği zaman kendi kitap alıp bırakabileceği, minik bir kütüphane oluşturun. İsterseniz kitaplığı beraber boyayın, birkaç çerçeveli fotoğrafınızı koyun, beraber tozunu alın. Kütüphanenizi sevin. Bu kütüphaneye alınacak kitapları da beraber seçebilirsiniz.
∎ Hediyeleriniz kitap olsun 
İlgisini çekebilecek, kitap okuma alışkanlığı için destek olabilecek kitaplar hediye edin. 
◀ Her gün kuralı edinin! Ertelemek isteği azaltır. Kitap okumaya çocuklarınızla birlikte her gün zaman ayırın.

DAMLA DEMİR / ÇOCUK GELİŞİMİ
​
​